Πώς ξεπερνά κανείς την ανησυχία ή ακόμα χειρότερα το άγχος για το τι θα πουν άλλοι;

Γιατί είναι τόσο δύσκολο να δείξουμε τον αληθινό εαυτό μας και να κυνηγήσουμε τα όνειρά μας; Γιατί η αποδοκιμασία μοιάζει με απόρριψη; Τι πιστεύουμε ότι θα μας συμβεί εάν μας απορρίψουν;

Σας παραθέτω ένα κομμάτι της προσωπικής μου ιστορίας και πώς ξεπέρασα τον φόβο για το τι θα πουν οι άλλοι.

Εδώ (μέρος) της ιστορίας μου και πώς ξεπέρασα το φόβο για το τι θα πουν οι άνθρωποι.

Η παιδική μου ηλικία

Μεγάλωσα σε ένα περιβάλλον κακοποίησης. Παρόλο που δεν κακοποιήθηκα ποτέ σωματικά, υπήρξα πολλές φορές μάρτυρας σωματικής βίας και υπήρξα θύμα συναισθηματικής, πνευματικής, ψυχολογικής και ηθικής κακοποίησης.

Κάθε φορά που ακούγονταν φωνές, τσακωμοί και βρισιές, κάτι που συνέβαινε αρκετά συχνά, ακούγαμε ταυτόχρονα πόρτες και παράθυρα να κλείνουν και μια φωνή να λέει «Πιο σιγά! Μη μας ακούσουν οι γείτονες!». 

Την επόμενη μέρα βγαίναμε όλοι από το σπίτι να πάμε στο σχολείο ή στη δουλειά, καλλωπισμένοι και αξιοσέβαστοι σαν να μην είχε συμβεί τίποτα. Όλοι οι φίλοι μου ζήλευαν την οικογένειά μου, ειδικά τον πατέρα μου. Όλοι εύχονταν να είχαν μπαμπά τον δικό μου. Ποτέ δεν ήξερα πώς να απαντήσω σε αυτό. Ήξερα ότι δεν μπορούσα να τους πω τι συνέβαινε στο σπίτι μας. Είχα μάθει ότι οι γείτονες δεν πρέπει ποτέ να γνωρίζουν. Ο κόσμος δε μπορεί να ξέρει. Έτσι, στεκόμουν απλώς εκεί, γεμάτη μπερδεμένα συναισθήματα, αμφισβητώντας σχεδόν τις εμπειρίες μου, αμφιβάλλοντας για τα συναισθήματά μου.

«Αν όλοι λένε ότι οι γονείς μου είναι πολύ καλοί, πρέπει να είναι. Ίσως αυτό που συμβαίνει είναι φυσιολογικό. Ίσως το μεγαλοποιώ μέσα στο μυαλό μου. Αλλά γιατί πονάω τόσο μέσα μου; Γιατί φοβάμαι πάντα τόσο πολύ; Γιατί νιώθω συνέχεια ότι δεν ανήκω πουθενά; Μήπως κάτι δεν πάει καλά με μένα;»

Ο φόβος του κόσμου έγινε ακόμα χειρότερος όταν οι γονείς μου πήραν διαζύγιο. Δεν μας επιτρεπόταν να μιλήσουμε γι΄ αυτό. «Τι θα πει ο κόσμος αν μάθει ότι είμαι ζωντοχήρα;» είπε η μητέρα μου. «Θα είναι ένα χτύπημα για την υπόληψη μου. Τι θα πουν οι συνάδελφοί μου; Όσο για εσάς, γνωρίζετε τι λένε οι άνθρωποι για τα παιδιά που προέρχονται από διαλυμένες οικογένειες… Κανένας δεν πρέπει να μάθει ότι χώρισα με τον πατέρα σας!».

Κρατώντας τα προσχήματα

Έτσι, συνεχίσαμε το ψέμα και το «κρυφτό» για χρόνια. Ο πατέρας μου παρευρισκόταν πάντα στα τραπέζια που οργάνωνε η μητέρα μου και όλοι προσποιούμασταν ότι ήμασταν μια αγαπημένη οικογένεια. Έπρεπε να χαμογελάμε και να τους βλέπουμε να ανταλλάσσουν φιλοφρονήσεις σαν να μην είχε αλλάξει τίποτα παρά όλα τα άσχημα πράγματα που γίνονταν στο παρασκήνιο ακόμα και μετά το διαζύγιο. Όλο τον υπόλοιπο χρόνο όμως, όταν οι ελάχιστοι φίλοι μου με ρωτούσαν πού ήταν ο μπαμπάς μου, έπρεπε να βρίσκω δικαιολογίες και ένα νέο ψέμα κάθε φορά. Ήξερα ότι έλεγα ψέματα. Ένιωθα πολύ άσχημα. Ένιωθα ενοχές που «εξαπατούσα» τους άλλους και φόβο μήπως αποκαλυφθούν τα ψέματα μου. Ωστόσο, έπρεπε να συνεχίσω να το κάνω. Αυτό μου ζήτησε να κάνω η μητέρα μου για να την προστατεύσω, να προστατεύσω την οικογένεια μου και τον εαυτό μου. Αυτό έπρεπε να κάνω για να είμαι καλή κόρη.

Άρχισα να απομονώνομαι ακόμα περισσότερο μέχρι το σημείο που, στην εφηβεία, δεν είχα φίλους. Είχα μόνο συναθλητές καθώς ήμουν αγοροκόριτσο. Μέχρι εκεί. Αυτό ήταν ασφαλές. Δεν είχα καμία φίλη. Δε μπορούσα να νιώσω κοντά σε κανέναν. Οι σχέσεις δημιουργούνται και καλλιεργούνται μέσω της ανταλλαγής και του μοιράσματος σκέψεων, συναισθημάτων, «μυστικών», εμπειριών. Ωστόσο, εμένα δεν μου επιτρεπόταν να μοιραστώ… 

Νομίζω ότι διαβάζοντας για την παιδική και την εφηβική μου ηλικία καταλαβαίνετε γιατί η φράση «Τι θα πει οι κόσμος;» ακουγόταν πάντα απειλητική και προκαλούσε βαθύ φόβο μέσα μου. «Οι άνθρωποι δεν μπορούν ποτέ να ξέρουν την αλήθεια! Πρέπει να φροντίσω ώστε να λένε μόνο καλά πράγματα για μένα και την οικογένεια μου. Είναι ανάγκη να προστατέψω και να προστατευτώ! Πρέπει να μπω στο καλούπι!»

Το “κρυφτό“

Έτσι, «ακρωτηρίασα» τον εαυτό μου και «έκοψα» όλα τα μέρη μου που «προεξείχαν» από το καλούπι φοβούμενη το τι θα έλεγαν οι άνθρωποι αν γνώριζαν την αλήθεια, αν ήξεραν την αλήθεια μου.

Πέρασα το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου ανησυχώντας τι θα σκεφτούν οι άνθρωποι για μένα και σπατάλησα πολύ ενέργεια προσπαθώντας να είμαι αρεστή σε όλους και να είμαι πάντα το καλό παιδί. Πέρασα το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου προσκολλημένη στην παιδική μου ηλικία φοβούμενη τι θα πει ο κόσμος.

Ως ενήλικας, δεν κάθησα ποτέ να σκεφτώ τι θα συνέβαινε πραγματικά αν οι άνθρωποι το ήξεραν Τίποτα δε θα συνέβαινε! Δεν είχα κάνει τίποτα κακό. Δεν είχα βλάψει κανένα. Ωστόσο, είχα κολλήσει σε εκείνη την περίοδο της ζωής μου όταν ήμουν ένα ανίσχυρο παιδί που έπρεπε να συμμορφωθώ με τις «οδηγίες» για να διασφαλίσω την επιβίωση μου.

Μαθαίνοντας την αυθεντικότητα

Χρειάστηκαν πολλά δύσκολα περάσματα/μαθήματα, σκληρή δουλειά και θεραπεία πριν συνειδητοποιήσω ότι αυτό που θα σκεφτούν οι άνθρωποι για μένα, εξαρτάται ως επί το πλείστον από το ποιοι είναι οι ίδιοι σαν άνθρωποι και πολύ λιγότερο από το ποια είμαι εγώ.

Τα περισσότερα άτομα θα διαμορφώσουν μια γνώμη (δίκαια ή άδικα) από την αρχή και, ανεξάρτητα από το τι κάνουμε ή λέμε, θα καταλάβουν αυτό που θέλουν έτσι ώστε να ενισχύσουν αυτήν την άποψη. Οι καλοπροαίρετοι άνθρωποι θα μας δώσουν πάντα μια ευκαιρία να εξηγήσουμε, θα μας ζητήσουν διευκρινίσεις, θα προσπαθήσουν να εξετάσουν τα πράγματα από όλες τις απόψεις ή απλά θα μας εμπιστευτούν. Οι κακοπροαίρετοι άνθρωποι θα διαστρεβλώσουν ακόμη και τα γεγονότα έτσι ώστε να επιβεβαιωθεί αυτό που αρχικά σκέφτηκαν για εμάς.

Μακάρι να τα ήξερα όλα αυτά τότε, όταν ήμουν παιδί. Αν είχα μιλήσει, ίσως ένας γείτονας ή ο γονέας φίλου να μπορούσε να είχε κάνει κάτι. Ίσως τα πράγματα να είχαν εξελιχθεί διαφορετικά. Ποιος ξέρει τι θα μπορούσε να είχε συμβεί;

Η δύναμη του να είμαι ο εαυτός μου

Δεν κατηγορώ όμως τον εαυτό μου που δεν μίλησα ως παιδί. Τα παιδιά δεν είναι ποτέ υπεύθυνα για το τι τους συμβαίνει. Είμαι απλώς ευγνώμων που βρίσκομαι εδώ που βρίσκομαι τώρα, που έχω προχωρήσει στη ζωή μου και έχω συγχωρήσει όλους τους εμπλεκόμενους. Χάρη στο παρελθόν μου είμαι αυτή που είμαι τώρα. Χάρη στο παρελθόν μου τώρα μπορώ να συνοδεύσω άλλους ανθρώπους που προσπαθούν να ανακαλύψουν τη δική τους αξία, να αναγνωρίσουν και να εκφράσουν την αλήθεια τους και να ζήσουν γεμάτες ζωές.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μοιράζομαι την ιστορία μου. Για να ενθαρρύνω κι άλλους ανθρώπους να κάνουν το ίδιο. Μιλώντας, στέλνουμε ένα μήνυμα σε ανθρώπους σαν κι εμάς. Τους ενημερώσαμε ότι δεν είναι μόνοι. Τους ενθαρρύνουμε να μιλήσουν και να ζητήσουν βοήθεια.

* η λέξη «άνθρωποι» μπορεί επίσης να αντικατασταθεί από: η μητέρα / ο πατέρας / ο σύζυγος /τα παιδιά / η οικογένεια / οι συγγενείς κ.λπ.

Photo by Ben White on Unsplash